Kamulaştırma, idarenin kamu yararı gerekçesiyle özel mülkiyete konu olan bir taşınmaza malikin rızası dışında son vermesidir. Bir başka ifadeyle kamulaştırma, idarenin mal edinme usullerinden biridir. İdarenin kamulaştırma dışında da mal edinme yöntemleri vardır; devletleştirme, istimval, geçici işgal gibi. İdarenin mal edinme usullerinden biri olan kamulaştırmanın konusu yalnızca taşınmazdır. Kamulaştırılması planlanan taşınmaza kanunda öngörülen usul ve esaslara göre idare tarafından müdahale edilir. Ancak bu müdahale hukuka ve hakkaniyete uygun olmak zorundadır, ki bunun da iki temel şartı vardır.

Kamulaştırmanın hukuka ve hakkaniyete uygun olmasının ilk temel şartı, kamu yararının olmasıdır. Kamulaştırma bir idari işlem olduğuna göre, idare “ne pahasına olursa olsun” düşüncesiyle özel hukuk kişisinin mülkiyetinde bulunan bir taşınmaza müdahale edemez. Dolayısıyla kamu yararı dışında başka bir amaçla kamulaştırma yapılamaz. Aksi durumda, kamulaştırma işlemine karşı taşınmazın bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde iptal davası açılabilir. Demek ki idarenin mal edinme usulü olan kamulaştırmanın, Anayasa’daki tanıma göre kamu yararının gerektirdiği ölçülerde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Kamulaştırmanın hukuka ve hakkaniyete uygun olmasının ikinci önemli şartı, taşınmazın rayiç bedelinin ödenmesidir. Bu sebeple öncelikle satın alma usulü gerçekleştirilmekte, kamulaştırma yapan idare ile malik bir araya gelmektedir. Şayet teklif edilen bedel rayiç bedelin altındaysa, idareyle anlaşmak isabetsiz bir tercihtir. Çünkü idarenin tespit ettiği bedel; kesin ve son bedel değildir. Böyle bir durumda, taşınmazın bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bedel tespit edilmektedir. Diğer yandan kamulaştırma işleminin iptali talebiyle dava da açılmışsa, asliye hukuk hakimi “bekletici mesele” yapmaktadır.

Avukatlık Büromuz kamulaştırma işlemlerinden kaynaklanan çok sayıda uyuşmazlığın tarafı olmuştur. Bu bağlamda kamulaştırma işleminin iptali talebiyle idare mahkemesinde dava açılması ya da kamulaştırma bedeli konusundaki anlaşmazlıkla ilgili olarak asliye hukuk mahkemesinde görülen davanın takip edilmesi süreçlerinde müvekkillerimizi temsil etmekteyiz.